Een losse greep uit het boek Revelations, met meer dan 130 afbeeldingen 2007-2017.

“Dit tafereel ontsproot echt als een visioen. Waarschijnlijk heeft het iets te maken met mijn vele busreizen in de mijnstreek in Limburg, telkens als ik naar de tekenacademie in Maasmechelen trok, want op een bepaald moment zag ik voor mijn geestesoog een treincompartiment met uitgeputte mijnwerkers in blauwgrijze overalls, een naakt cirkusmeisje in hun midden. De sfeer had iets van de aardappeleters van Van Gogh, onaards, ongemakkelijk. Naarmate ik het idee begon uit te werken, werd het rijker: ik ontmoette Freddy Segers, de getatoueerde hoofdrolspeler, en hij leek mij een gedroomde cirkusdirecteur. Het naakte meisje Sophie werd al snel een trapezemeisje in een négligé en in één twee drie veranderde de scène volledig van sfeer – maar niet van opzet. Toen ik na maanden zoeken de gedroomde vintage eersteklas treincoupé had gevonden in Maldegem, was er nog slechts één allesbepalend toeval nodig: de krant van de dag. De dag dat we deze maanden van tevoren geplande foto namen, was een bijlage van De Tijd gewijd aan DSK, onder de titel: “Macht en Seks”. Die titel en de bijhorende illustratie met de slang maken deze foto tot wat hij is in mijn oeuvre: een klassieker !”

Op de zesde dag schiep God de vrouw, compleet met muiltjes aan haar voeten, “disegno di Bartolomeo”. Omdat er van brasseriën en restaurants in die dagen nog geen sprake was, en omdat ook de liefde van de vrouw door de maag gaat, was zij maar wat blij met de JonaGold appel die haar door Paris werd aangereikt – of was het door de in een ezel omgetoverde Nick Bottom? Neen, neen, de ezel is ongetwijfeld de prins die haar wakker heeft gekust, niet? Anyway, Adam en Eva, Sneeuwwitje, het Parisoordeel en een Midzomernachtsdroom vormen de rijke voedingsbodem van deze diepgaande reflectie over de appel, symbool van kennis en bron van groot menselijk ongeluk. De moraal? Kennis maakt niet gelukkig. En waarom er vogelkastjes in de bomen hangen? Omdat God de vogels al een dag eerder had geschapen, tiens.

Terwijl vier mannen bezeten kaart spelen, al dan niet vals, heeft er niemand oog voor de echte Harten Koningin, die eenzaam wegkwijnt bij een glaasje rode wijn. Of is zij de prijs voor de winnaar van het spel, zoals sommige toeschouwers concluderen?

De godin van de tweedracht Eris was niet uitgenodigd op het huwelijk van Thetis en Peleus, en wreekte zich door een gouden appel achter te laten met het opschrift “voor de mooiste”. Drie godinnen maakten aanspraak op de vrucht: Aphrodite, Hera en Athena. Zeus vond dit een te heikele kwestie om zelf over te oordelen, en speelde de hete appel door naar Paris van Troje, de schapen hoedende prins. Die koos uiteindelijk voor Aphrodite, omdat zij hem de mooiste vrouw van vlees en bloed beloofde: Helena. Haar daaropvolgende ontvoering veroorzaakte de Trojaanse Oorlog en uiteindelijk de ondergang van de stad. Net zoals in “Déjeuner sur l’Herbe” van Manet, dat gebaseerd is op “Het Parisoordeel”, een gravure van Raphael, kijkt één van de personages de kijker in de ogen, en betrekt hem zo in het tafereel… en zo is de cirkel rond! De opmerkzame toeschouwer kan in de spiegel constateren met wie Paris er uiteindelijk vandoor gaat…

Wie zal er de wereld redden? Voor de talloze bezoekers van Hôtel Le Berger in Brussel, een voormalig rendez-vous hotel in art deco stijl gebouwd in 1933, zal het antwoord niet ver te zoeken zijn geweest: de vrouw. De vrouw in al haar gedaantes: minnares, echtgenote, moeder, hoer, haar onbaatzuchtige liefde hier gesymboliseerd door … melk. Uiteraard mocht in Le Berger deze samenkomst van genereuze vrouwen niet eenvoudigweg “Het Laatste Avondmaal” heten, bij een herder hoort een lam, vandaar de finale titel: Agnus Dei, het Lam Gods. Alle verwijzingen naar Gabrielle d’Estrées, de minnares van de Franse koning Hendrik IV, zijn uiteraard volledig kunsthistorisch verantwoord. Waar is God in dit alles, zal u vragen? Wel, als God overal is, is hij ook in het rendez-vous huis, nietwaar? Met opperste dank aan de enthousiaste modellen van Neo Retro Agency, zonder wie dit tafereel niet mogelijk was geweest !

De volleerde varkenshoedster Tatjana wijst de zwijnen van de Bereklauw de weg naar de onsterfelijkheid van de ziel en de verrijzenis, maar tot nader order lijken ze meer geïnteresseerd in laag-bij-de-grondse eetbare besognes. Body and Soul for Piggies!

“Mundo Magico” is een tafereel geïnspireerd op het personage van Lola Montès (1821-1861). Lola was een 18de eeuwse courtisane van Ierse komaf, die met een show als “spaanse danseres” furore maakte. Zij trok op haar 16de de wereld in met een luitenant, had in Parijs een liefdesaffaire met Franz List, was de minnares van Koning Ludwig I van Beieren, die haar tot Gravin van Landsfeld promoveerde. (Ze zou bij hun kennismaking als antwoord op zijn vraag of haar boezem echt was, gewoon de bewijzen op tafel hebben gelegd). In 1848 moest ze door de Duitse revoluties via Zwitserland, Frankrijk en Londen vluchten, wat haar in de Verenigde Staten bracht, waar ze haar liefdesavonturen en haar werk als entertainer verderzette. In de film “Lola Montès”, de laatste film van Max Ophuls (en een meesterwerk van de cinematografie), wordt haar leven in enkele briljant uitgebeelde hoofdstukken verteld. Het laatste hoofdstuk toont hoe zij als circusact wordt opgevoerd om het publiek met haar levensverhaal te entertainen.

De Charité Romaine (in Gent bekend als de Mammelokker) is een klassieke legende over een onschuldige gevangene die in leven wordt gehouden door zijn zwangere dochter tijdens haar dagelijks bezoek. Een dankbaar thema voor vele schilders, onder andere uit de baroktijd, zoals Rubens.
In deze versie herkennen we Roodkapje die de hongerige Wolf de borst geeft, gadegeslagen door een nieuwsgierige jager. Gastvrij roept zij: trek maar aan het koordje, de deur gaat vanzelf open!

Voor de kunstliefhebbers: vergelijk eens met “Rolla” door Gervex (1878), een schilderij naar het gelijknamige gedicht van de Musset over een berooide man die zelfmoord pleegt na een laatste nacht bij een courtisane.
“Il prit un flacon noir qu’il vida sans rien dire;
Puis, se penchant sur elle, il baisa son collier.
Quand elle souleva sa tête appesantie,
Ce n’était déjà plus qu’un être inanimé.”
(Alfred de Musset)

Maar wie is dan toch de man in de spiegel?

Een twintigtal jaar na de Onbevlekte Ontvangenis presenteren aartsengel Djibriël en de maagd Maria hun dochter Jezus aan god van de Onderwereld Pluto en diens vrouw Proserpina. Die runnen het bordeel “La petite Mort”, waar je Mort Subite, Duvel en andere helse bieren drinkt­ – en als je niet oppast word je door hellehond Cerberus in de kuiten gebeten. Een exclusief allegaartje van goden uit allerlei tijden en culturen is present: Bastet, Thor, een faun, Flora, Mars, Guan Yin (Chinese Godin die onder andere mensen uit de onderwereld redt), een nimf (Europa?), Pan, Sint Pieter (met sleutels en boek), Mephisto (aan de piano) en Zeus (reeds lichtelijk boven zijn theewater). Zo te zien vermaken zij zich best, zoals het hoort in een geglobaliseerde hemel.

“Eén zaak is zeker, Bart Ramakers heeft zin voor decorum én hij kent zijn klassieken; de mythen gebruikt hij – sommigen zullen zeggen mísbruikt hij – en zet ze naar zijn hand. Hij kent de kleine en de bekende kantjes van de oude goden, verwerkt ze en steekt dit onderhuids in zijn beelden. Sommigen – anderen dan de vorige – zullen opperen ‘the gods must be crazy’ wanneer ze voor zijn foto’s staan. Dit spel met de culturele humus van onze beschaving ontspoort soms in een tijdloos fresco vol verwijzingen, ‘Verdichtungen’ en persoonlijke interpretaties. Telkens is hij de realiteit een stapje voor.”

(Johan van Cauwenberge, Radio Klara)