De renaissance van Bart Ramakers
Vertaald uit L’Œil de la Photographie April 10, 2023
De belgische kunstenaar Bart Ramakers kennen we vooral van zijn uitgewerkte geënsceneerde fotografische taferelen, waarin hij op een speelse en soms humoristische manier mythologische taferelen, legendes, evangelies en andere klassieke vertellingen actualiseert. Daarbij vermengt hij heel diverse verhaalelementen en draait hij graag rollen om, zet hij dingen op zijn kop, om een nieuwe mythologie te creëren, soms bevreemdend en surrealistisch, vaak barok, altijd weelderig in een overdaad aan details, sensueel en betoverend.
Zijsprongen
De jongste jaren zagen we deze kunstenaar ook regelmatig zijsprongen maken. Hij werkte samen met andere kunstenaars (William Sweetlove, Flora and the Water Warriors), legde zich in de Covid-periode toe op zelfportretten en beeldhouwkunst, realiseerde een participatief fotoproject (Sandwiched, Oostende) en cureerde tentoonstellingen (Hallelujah, Bree). In al deze activiteiten verbindt hij mensen in een poging ze even stil te doen staan bij de echt belangrijke topics van vandaag de dag: het klimaat, gendergelijkheid, de diversiteit van de samenleving.
Vrijheid
In een recent interview verklaarde hij met zijn werk de fantasie van de toeschouwers te willen prikkelen, een parallele wereld te willen creëren als wijkplaats voor een realiteit die steeds puriteinser, restrictiever en normatiever wordt. Hij wil een wereld creëren waarin iedereen kan zijn wie hij wil zijn, waarin iedereen zijn dromen kan beleven, en waarin alles wat je kan dromen werkelijkheid kan worden – en waarin dat normaal is, waarin we onze vrijheid als het ware herwinnen.
Menselijke passies
In zijn recentste werk keert Bart Ramakers terug naar zijn vertrouwde theater: dat van de menselijke passies, en hij is geïnspireerder dan ooit. Een halfnaakt koppel danst in een zwoele nachtclub op de tonen van een jazzorkest, Otto Dix en George Grosz kijken als het ware mee over de schouder van de muzikanten. Een trio jongemannen, nog niet helemaal in een ballettutu gehesen, maakt zijn opwachting op een verjaardagsfeestje – het lijkt wel een omgekeerd Parisoordeel. Drie obers volvoeren een vreemd ritueel rond een eenzame restaurantgaste – een herschepping van een creatie van Moebius. In een taverne begiet een jonge dienster kunstbloemen, omringd door eenzame oude mannen… flower power!
Oostende
De jongste jaren staat Oostende meer en meer centraal in Bart’s werk. Hij schiep “The Muse Checkmate” in de iconische Brasserie du Parc, een ode aan het surrealisme van Marcel Broodthaers, Marcel Duchamps en René Magritte. Zijn “Oostende Reine des Plages” blikt vol heimwee terug op de periode van het interbellum, toen de badstad haar laatste bloeiperiode kende: een zeemeermin en een zeemeerman, de heraldische wapendragers van de stad, delen een rijke buit aan vis, met op de achtergrond een typische vissersboot en het kursaal.
Vertrouwen
Uit de recente werken van Ramakers blijkt een trefzeker meesterschap, een naturel, niets is gekunsteld, alles lijkt vanzelfsprekend. We herkennen regelmatig dezelfde modellen, steeds in andere rollen, aangevuld met steeds nieuwe karakters. Het lijkt wel een rondreizend theatergezelschap, waarin iedereen vertrouwd met elkaar is, waarin iedereen elkaar versterkt. De positieve energie en het vertrouwen spatten van de gevoelige plaat – de grens tussen theater of film en fotografie lijkt alsmaar onzichtbaarder. Het lijdt geen twijfel dat er op deze sets plezier gemaakt is, voor en achter de schermen.
Feest
Dagdromen van een oude witte man? Parodies op clichés? Bevrijdende fantasie? Wat doen de intenties van de maker ertoe, uiteindelijk hangt alles af van het oog van de toeschouwer… maar een feest voor het oog is het zeker!
